Resocjalizacja to wyjątkowa dziedzina pedagogiki, skupiona na wsparciu osób, które popadły w konflikt z prawem. Celem resocjalizacji jest wsparcie w przywróceniu ich do pełnoprawnego funkcjonowania w społeczeństwie, co potrafi być pewnym wyzwaniem. Oto najważniejsze zagadnienia związane z tym tematem.
Czym jest resocjalizacja?
Pod pojęciem resocjalizacji najczęściej rozumie się proces pedagogiczny mający na celu korygowanie i przekształcanie zachowań osób z zaburzeniami adaptacyjnymi. Dotyczy to osób, które w wyniku złych decyzji, braku wsparcia czy trudnych warunków życiowych weszły na drogą przestępczą lub popadły w uzależnienia. Głównym celem jest pomoc w zrozumieniu tego typu zachowań, jak również nauka nowych, pozytywnych postaw, czego efektem ma być powrót do odpowiedniej obecności w społeczności.
Warto zaznaczyć, że resocjalizacja nie jest jednorazowym działaniem. To długotrwały, wieloetapowy proces, który obejmuje znacznie więcej niż pracę nad postawami społecznymi. To również wsparcie w zakresie edukacji, terapii i rozwijania umiejętności interpersonalnych – aby móc oferować odpowiednią pomoc w tym zakresie, warto zacząć od zdobycia profesjonalnej wiedzy, np. w ramach studiów.
Cele resocjalizacji
Resocjalizacja jest dość skomplikowanym, a zarazem różnorodnym procesem. Tak samo jej oczekiwane rezultaty mogą się znacznie różnić – zależą one przede wszystkim od indywidualnych potrzeb osoby objętej pomocą. Jej cele można jednak podzielić na kilka podstawowych kategorii:
- zmiana negatywnych postaw, które doprowadziły do wykluczenia społecznego lub konfliktu z prawem;
- reintegracja społeczna, np. w obrębie rodziny, szkoły, miejsca pracy i innych instytucji społecznych – dotyczy zarówno młodzieży, jak i osób dorosłych;
- rozwój umiejętności społecznych i zawodowych, które pozwolą danej jednostce skutecznie funkcjonować w życiu;
- terapia i wsparcie emocjonalne – zwłaszcza gdy do wykluczenia społecznego przyczyniły się uzależnienia, traumy czy zaburzenia emocjonalne.
Jakie metody i narzędzia pracy obejmuje resocjalizacja?
Praca z osobami wymagającymi resocjalizacji potrafi być dość trudna, jednak wykorzystanie odpowiednich narzędzi i metod pozwala poradzić sobie z tym wyzwaniem. Podstawą jest indywidualne podejście – w ramach pracy pedagogicznej tworzy się szczegółowe plany działań, które odpowiadają na konkretne potrzeby danej osoby. W ten sposób można uwzględnić unikatowe okoliczności i wymagania dotyczące wybranego przypadku.
W procesie resocjalizacji często jednak wykorzystywana jest też terapia zajęciowa. Z jej użyciem osoby objęte pomocą mogą np. odkryć swoje zainteresowania i talenty, co będzie znaczącym wsparciem w powrocie do odpowiedniego funkcjonowania w społeczeństwie. Do tego praca w grupie lub na warsztatach daje szansę na rozwinięcie kompetencji społecznych i zawodowych.
W przypadku osób zmagających się z uzależnieniami lub traumami konieczne mogą być także interwencje terapeutyczne. Tego typu działania stanowią przede wszystkim pomoc w radzeniu sobie z emocjami i problemami psychicznymi. Należy zaznaczyć, że również w tym przypadku kluczowe jest indywidualne podejście – nie bez znaczenia jest też dostęp do rzetelnej wiedzy i sprawdzonych narzędzi, które pozwolą odpowiedzieć na potrzeby osoby dotkniętej problemem.
Dlaczego resocjalizacja jest tak istotna?
Przestępczość, uzależnienia i wykluczenie społeczne to problemy, które pojawiają się w niemal każdej społeczności. Odpowiednie działania w zakresie resocjalizacji pozwalają jednak znacznie zmniejszyć ich częstotliwość, dając także szansę na odbudowanie życia osób, które z różnych powodów znalazły się na marginesie społeczeństwa. Jest to obecnie m.in. podstawa pracy z więźniami – warto przy tym zaznaczyć, że resocjalizacja to nie tylko pomoc dla jednostki, lecz także proces o pozytywnym wpływie na całe otoczenie.
Jak wykształcić się w kierunku pedagogiki resocjalizacyjnej?
Dla osób zainteresowanych pracą w tej wymagającej, ale jednocześnie bardzo satysfakcjonującej dziedzinie najlepszą opcją będą studia podyplomowe. Aby podjąć naukę w tym kierunku, należy najpierw ukończyć zwykłe studia w jednym z powiązanych obszarów – najlepszym kierunkiem jest naturalnie pedagogika. Dzięki temu można zdobyć niezbędną wiedzę i umiejętności, które będą kluczowe w pracy z osobami wymagającymi resocjalizacji. W toku studiów można poznać zasady kierujące oferowaniem wsparcia w tym zakresie, jak również najskuteczniejsze, nowoczesne techniki resocjalizacji.
Pedagogika resocjalizacyjna jest już dostępna jako kierunek studiów podyplomowych w ofercie WSB-NLU. Osoby kształcące się na tym kierunku mogą liczyć na sporą dawkę wartościowych informacji od doświadczonych praktyków, a także na uczestnictwo w warsztatach. Warto zaznaczyć, że studia na WSB-NLU odbywają się w formule RealTime Online (z wyjątkiem stacjonarnych praktyk akademickich), co pozwala zachować sporą elastyczność w zakresie edukacji, umożliwiając np. łatwe połączenie nauki z pracą. To bardzo dobry wybór dla wszystkich, którzy chcą nieść realne wsparcie osobom o szczególnych potrzebach w kwestii pełnoprawnego funkcjonowania w społeczności.
