Psychologia to wyjątkowy kierunek nauki, który daje początek ścieżki rozwoju, zarówno osobistego jak i zawodowego. Zachęcam do zapoznania się z opisanymi poniżej różnymi możliwościami.
Aby uzyskać tytuł magistra psychologii należy studiować pięć lat. Niektóre uczelnie oferują cykl kształcenia w systemie bostońskim- czyli zgłębianie tajników psychologii podzielone jest na stopień licencjata i magistra. Niezwykle atrakcyjny obecnie model kształcenia zgodny z system edukacji oferuje możliwość indywidualnego toku studiowania dla osób, które posiadają dyplom ukończenia innych studiów, pokrewnych dla kierunku psychologia. Dzięki przepisaniu ocen z dotychczasowego dorobku naukowego, kandydat może zostać zakwalifikowany na wyższy rok niż pierwszy - jest to uzależnione od liczby zrealizowanych kursów, które będzie można uznać w ramach kształcenia na kierunku psychologia.
Program studiów jest opracowany w oparciu o obecne standardy kształcenia na kierunku psychologia, które są ustalone przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i w żadnym stopniu nie umniejszają edukacji w porównaniu z tą, która jest rozłożona na pięć lat. Krótko mówiąc, aby zostać psychologiem można studiować krócej – posiadając dyplom ukończenia innego kierunku. Ważne, aby zrealizować wszystkie kursy przewidziane w siatce studiów na kierunku psychologia oraz z powodzeniem obronić pracę dyplomową o tematyce psychologicznej.
Gdzie można pracować po psychologii? Ścieżki rozwoju
No dobrze, ale co dalej? Studia skończą się prędzej czy później - czy to po pięciu czy po trzech latach. Jakie ścieżki rozwoju ma przed sobą absolwent kierunku psychologia? Gdzie może pracować psycholog?
Psycholog kliniczny
Większość uczelni wyższych dla swoich studentów psychologii oferuje różne specjalności, gdzie najpopularniejszą od wielu lat jest psychologia kliniczna i osobowości. Niewiele osób wie jednak, iż uzyskując dyplom psychologa o powyższej specjalności absolwent nie ma prawa tytułować się mianem: psychologa klinicznego. Zasady i tryb kształcenia specjalizacyjnego z psychologii klinicznej podlegały do 01.07.2016 r. Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 30.09.2002 r. (Dz. U. Nr 173, poz.1419 z późniejszymi zmianami) w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia. Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie Sejmu RP nowa ustawa została uchwalona 24.02.2017 r. Ustawa została przekazana do Senatu i Prezydenta. W związku z powyższym, uzyskanie tytułu specjalisty psychologa klinicznego możliwe jest po ukończeniu szkolenia specjalizacyjnego oraz zdaniu państwowego egzaminu specjalizacyjnego. I tak, szkolenie to obejmuje: specjalistyczny blok podstawowy (2 lata - zdobywa się tu wiedzę dotyczącą zastosowania psychologii klinicznej w czterech działach medycyny: psychiatrii, pediatrii, neurologii i chorób somatycznych) oraz blok szczegółowy (2 lata - wybór jedną z w/w ścieżek specjalistycznych i pogłębianie w tym kierunku wiedzy, szczegółowo dla zaburzeń i chorób danego działu medycyny).
W trakcie szkolenia specjalizacyjnego psycholog powinien odbyć staż podstawowy wynoszący 1200 godzin wykonywania czynności zawodowych zgodnych z programem specjalizacji. Po uzyskaniu tytułu specjalisty psychologa klinicznego można ubiegać się o wpis na listę psychologów klinicznych na stronie konsultantów z psychologii klinicznej oraz wpis do Rejestru Psychologów Klinicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Wpis na listę prowadzoną przez konsultantów jest bezpłatny. Dyplom wydany przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne, na życzenie wnioskującego, zawiera informację o subspecjalności. Wpis możliwy poprzez stronę Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Czytaj też: Psycholog kliniczny – kim jest i jak nim zostać?
Nauczyciel psycholog i psycholog pracujący w poradni psychologiczno-pedagogicznej
Aby podjąć pracę jako nauczyciel psycholog, psycholog szkolny lub przedszkolny, albo po prostu psycholog pracujący w poradni psychologiczno-pedagogicznej, nie wystarczy ukończyć studia na kierunku psychologia. Należy również posiadać przygotowanie pedagogiczne. Studia podyplomowe z przygotowania pedagogicznego trwają 3 semestry, które przekładają się na 270 godzin nauki oraz konieczność zrealizowania praktyk zawodowych w wymiarze 150 godzin.
Rolą psychologa szkolnego/ przedszkolnego czy pracownika PPP jest świadczenie pomocy psychologicznej dla uczniów, nauczycieli i rodziców. Takie wsparcie może obejmować rozwiązywanie problemów wychowawczych, wspieranie ucznia w jego rozwoju, prowadzenie mediacji w sytuacjach kryzysowych, rozpoznawanie potrzeb i talentów uczniów czy prowadzenie działań w zakresie profilaktyki uzależnień.
Psycholog transportu
A może Psycholog transportu? Uprawnienia do badania osób kierujących pojazdami wydawane są przez Marszałka Województwa po spełnieniu wymogów formalnych, m.in. ukończenia studiów podyplomowych z zakresu psychologii transportu, dla kandydatów, którzy nie byli skazani prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów oraz zostali wpisany do ewidencji uprawnionych psychologów.
Psycholog wykonujący diagnozy psychologiczne kandydatów ubiegających się o pozwolenie na posiadanie broni
Znacznie bardziej odpowiedzialnym zajęciem, jakiego może podjąć się psycholog jest wykonywanie diagnozy psychologicznej kandydatów, ubiegających się o pozwolenie na posiadanie broni. Specjalista taki powinien posiadać co najmniej pięcioletni staż pracy w zawodzie, przy czym co najmniej 3 lata praktyki w diagnozowaniu. Ale to jeszcze nie wszystko - wymagane jest również ukończenie specjalistycznego szkolenia zakończonego pozytywnym zaliczeniem egzaminu weryfikującego przyswojoną wiedzę oraz wpis na listę psychologów uprawnionych do wydawania wspomnianych pozwoleń.
Psychoterapeuta
Z kolei aby zostać psychoterapeutą należy po uzyskaniu tytułu magistra (nie tylko z psychologii) ukończyć dodatkowo 4-letnią szkołę psychoterapii w dowolnie wybranym nurcie. Do najpopularniejszych należą m.in: psychoanalityczny, Gestalt, psychodynamiczny, integratywny czy poznawczo-behawioralny. Najbardziej prestiżowy cykl szkolenia opiera się na standardzie Europejskiego Towarzystwa Psychoterapii i obejmuje nie mniej niż 700 godzin specjalistycznego praktycznego i teoretycznego szkolenia, własną 2-3 letnią psychoterapię prowadzoną w nurcie, który jest pogłębiany, minimum dwa lata superwizowanej praktyki psychoterapeutycznej w tym podejściu. Prawa do prowadzenia psychoterapii zwykle nabywa się w drugim roku powyższego szkolenia, co oznacza, iż można z powodzeniem prowadzić własny gabinet psychoterapeutycznym jeszcze w trakcie własnego kształcenia.
Czytaj też: Psychoterapeuta jako kontynuacja zawodu psychologa - jakie studia warto skończyć?
Psycholog sądowy
Psycholog może również z powodzeniem realizować się w pracując dla wymiarze sprawiedliwości. Do zadań psychologa sądowego należy ocena stanu psychicznego i poczytalności sprawców, ocena wiarygodności zeznań, wyjaśnianie mechanizmów aspołecznych i motywacji działań sprawców, tworzenie profilów psychologicznych sprawców, ocena kompetencji wychowawczych opiekunów i jakości relacji w rodzinach. Jeśli psycholog ma występować w roli biegłego, musi spełniać również dodatkowe wymagania. Warto na początek przywołać informację, kim jest biegły sądowy. To osoba, u której sąd zasięga opinii. Biegły wydaje opinie w obszarze, w którym posiada fachową wiedzę. O tym, kto może być biegłym, mówi Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych: „1. Biegłym może być ustanowiona osoba, która:
- korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
- ukończyła 25 lat życia;
- posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej gałęzi nauki, techniki, sztuki, rzemiosła, a także innej umiejętności, dla której ma być ustanowiona;
- daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków biegłego;
- wyrazi zgodę na ustanowienie jej biegłym;
- posiadane wiadomości specjalne wykaże dokumentami lub innymi dowodami (ocena, czy posiadanie wiadomości specjalnych zostało dostatecznie wykazane, należy do prezesa sądu okręgowego).” Trzeba zaznaczyć, iż ukończenie studiów podyplomowych z psychologii sądowej nie stanowi warunku koniecznego do wykonywania pracy biegłego psychologa.
Ścieżka dla psychologa - poradnik
Podsumowując, psychologia jest kierunkiem, po którym na pewno każdy znajdzie dla siebie odpowiednie miejsce na rynku pracy, zgodne ze swoimi zainteresowaniami. Trzeba jednak pamiętać, iż zawód ten wymaga stałego doskonalenia zawodowego, co stanowi gwarancję sukcesu i realizowania się w wymarzonej pracy.
Autor: mgr Magdalena Wajda
