W świecie, gdzie technologia stała się nieodłączną częścią naszego życia, zachowanie higieny cyfrowej stało się niezwykle ważne. Dziś trudno nam sobie wyobrazić funkcjonowania bez smartfona. Obecnie telefon służy nam nie tylko do komunikacji, ale także jest elementem rozrywki oraz częścią naszej pracy. Mimo to zbyt częste korzystanie ze smartfona niesie ze sobą wiele negatywnych konsekwencji, dlatego niezbędne jest ograniczenie jego używania. Czym jest higiena cyfrowa i dlaczego jest tak ważna?
Czym jest uzależnienie od telefonu (fonoholizm)?
Na świecie około 4,54 miliarda ludzi korzysta z internetu, a 3,8 miliarda z mediów społecznościowych. Dynamiczny rozwój nowoczesnej technologii oraz jej duży udział w naszym życiu, sprawił, że coraz więcej osób uzależnia się od smartfona. W konsekwencji spędzamy mnóstwo czasu przeglądając telefon, nawet jeżeli teoretycznie powinniśmy poświęcić go na odpoczynek. Uzależnienie od telefonu (in. fonoholizm) jest zaburzeniem, które charakteryzuje się obsesyjnym używaniem telefonu komórkowego oraz niezdolnością do funkcjonowania bez niego. Tak więc, jeżeli nerwowo sprawdzasz telefon, czekasz na wiadomości, odbierasz wszystkie powiadomienia i czujesz dyskomfort, gdy nie masz przy sobie smartfona, najprawdopodobniej jesteś osobą uzależnioną.
Jak objawia się uzależnienie od telefonu?
Objawy uzależnienia od telefonu mogą mieć różne formy, a ich nasilenie może różnić się w zależności od stopnia uzależnienia. Poniżej przedstawiamy najczęstsze objawy świadczące o uzależnieniu od telefonu:
- Nieustanne sprawdzanie telefonu – osoba uzależniona sięga po telefon odruchowo, nawet jeśli nie ma powodu, aby go sprawdzić. Sięganie po smartfona staje się nawykowe i automatyczne.
- Lęk przed wyjściem z domu bez telefonu – uzależnione osoby bardzo często odczuwają silny lęk lub niepokój w przypadku, gdy ich telefon jest rozładowany lub nie mogą go ze sobą zabrać. Brak dostępu do smartfona wywołuje bardzo negatywne uczucia.
- Przesadne korzystanie z telefonu bez względu na sytuację – osoby uzależnione często korzystają z telefonu w sytuacjach, gdzie jest to uważane za nieodpowiednie i niegrzeczne. Przeglądanie telefonu podczas posiłków, rozmów twarzą w twarz, spotkań biznesowych nie jest wskazane.
- Brak koncentracji – uzależnienie bardzo często prowadzi do problemów ze skupieniem uwagi na innych czynnościach, gdy telefon jest w zasięgu. Osoby nadużywające telefonu mają słabą koncentrację w pracy, nauce, nie potrafią się skupić na rozmowie z innymi.
- Bezsensowne przeglądanie treści online – niezdolność do przerwania przeglądania treści online, takich jak media społecznościowe, strony internetowe, granie w gry, nawet gdy takie działania nie przynoszą żadnej wartości.
- Problemy zdrowotne – uzależnienie od telefonu niestety prowadzi do wielu problemów zdrowotnych, takich jak bezsenność, bóle szyi czy pleców, pogorszenie wzroku, stres, zmęczenie, wypalenie zawodowe, izolacja społeczna.
- Negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie – nadmierne korzystanie z telefonu może zakłócać codzienne funkcjonowanie. To z kolei może prowadzić do spadku efektywności w pracy lub nauce, a także wpływać negatywnie na relacje rodzinne czy przyjacielskie.
W przypadku, gdy objawy uzależnienia od telefonu się nasilają i negatywnie wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie, warto wprowadzić zmiany w zakresie korzystania ze smartfona. W ekstremalnych przypadkach należy szukać wsparcia u specjalisty.
Czym jest higiena cyfrowa?
Higiena cyfrowa to działania polegające na odpowiedzialnym używaniu zasobów sieci, w tym smartfona. Taka postawa życiowa zmierza do dbania o zdrowie psychiczne, fizyczne oraz relacje społeczne poprzez ograniczenie korzystania z nowoczesnych technologii. Można powiedzieć, że jest to świadoma regulacja oraz kontrola w zakresie czasu spędzonego przed monitorem komputera i smartfona. Osoba dbająca o higienę cyfrową będzie świadomie ograniczać korzystanie z internetu, przeglądania social mediów, na rzeczy życia offline.
7 zasad higieny cyfrowej – czyli jak unikać przeciążenia informacjami?
Jak dbać o higienę cyfrową? Utrzymanie równowagi pomiędzy życiem online, a offline wymaga zbudowania świadomych nawyków oraz dobrych praktyk. W dzisiejszych czasach higiena cyfrowa jest niezbędna, aby móc zachować zdrowie i równowagę psychiczną. Oto 7 kluczowych zasad higieny cyfrowej, które warto wdrożyć w życie:
- Selektywne konsumuj treści – konsumuj wyłącznie takie treści, które naprawdę Cię interesują i są dla Ciebie ciekawe oraz wartościowe. Wybieraj je mądrze i ograniczaj ich ilość. Dzięki temu pod koniec dnia nie będziesz przeciążony i przebodźcowany.
- Świadomie planuj czas online – ustal limit czasu, który poświęcisz na korzystanie z urządzeń elektronicznych takich jak laptop czy telefon. Planuj świadomie czas online i offline. W ten sposób unikniesz nadmiernego konsumowania informacji.
- Ustal priorytety – w efektywnym zarządzaniu czasem online, pomoże Ci ustalenie priorytetów. Ustalając hierarchię celów, będziesz w stanie lepiej zarządzać swoją pracą i czasem spędzonym przed ekranem.
- Rób przerwy – jeżeli przed komputerem spędzasz 8 godzin, pamiętaj o robieniu regularnych przerw. Odejdź od ekranu laptopa, a telefon zostaw na biurku. Krótki spacer, kilka ćwiczeń rozciągających, pozwoli Ci oczyścić umysł i zredukować przeciążenie informacyjne.
- Filtruj informacje – krytyczne spojrzenie na treści znajdujące się w sieci to klucz do sukcesu. Nie bierz nigdy za pewnik tego, co przeczytasz w internecie. Filtruj i weryfikuj źródła informacji.
- Korzystaj z mediów społecznościowych odpowiedzialnie – nie bądź bezmyślny, nie przeglądaj wszystkich treści po kolei. Ogranicz czas spędzany w social mediach, skup się na swoich celach.
- Zrób sobie detoks od internetu – cyfrowy detoks pomoże Ci zachować równowagę. Twój umysł bez wątpienia będzie Ci za to wdzięczny. Wyznacz sobie czas, kiedy w ogóle nie będziesz korzystać z internetu.
Dlaczego warto zadbać o higienę cyfrową?
Przestrzeganie higieny cyfrowej to w dzisiejszych czasach konieczność. Dzięki temu zadbasz o swoje zdrowie psychiczne. Świadome i odpowiedzialne korzystanie z dobrodziejstwa, jakim jest internet, nie jest łatwe, jednak jest niezbędne, aby móc uniknąć stresu i przeciążenia informacjami.
